Informatie   

For English, please refer to site map 

Welke schimmels?

 Huidschimmelinfecties bij huisdieren worden vrijwel uitsluitend veroorzaakt door leden van de families Microsporum en Trichophyton. Tot de laatste familie behoort ook Arthroderma benhamiae, een huidschimmel die moeilijk in de kweek is te identificeren en recent bij dieren (vooral cavia's) in Nederland en elders is vastgesteld. 

NB: Huidschimmels zijn niet diersoortspecifiek; het is echter wel zo dat Microsporum-soorten het meest, dus niet uitsluitend, bij katten en honden voorkomen en Trichophyton-soorten bij knaagdieren.

Hoe komt de besmetting tot stand?

  In veruit de meeste gevallen is de infectiebron een ander dier waarmee direct of indirect 'contact' is geweest. Bij paarden komen een enkele keer infecties voor die uit de bodem voortkomen. 

Dragers

  Bij katten, konijnen en cavia's komen zgn dragers voor. Deze dieren hebben geen zichtbare afwijkingen maar ze verspreiden de infectie wel. Huidschimmels vormen sporen (vergelijkbaar met plantenzaden) die lang in de omgeving (huis/stal etc) kunnen 'overleven' en bij gevoelige individuen weer infecties kunnen geven. De omgeving van de patiënt moet daarom ook altijd bij de behandeling worden betrokken (zie 'Vuistregels behandeling')

Omgeving ook 'besmet'

 Het feit dat de omgeving besmet is betekent  dat de vacht van gezonde dieren in die omgeving gecontamineerd kan zijn.  Dit kan bij onoordeelkundige interpretatie van onderzoeks-resultaten tot onjuiste conclusies leiden.

Vaak moeilijk te herkennen

  Omdat het klinische beeld van een huidschimmelinfectie vaak niet typisch is, moet ter onderbouwing van een diagnose nader onderzoek plaatsvinden.

Kweek was de gangbare test

 Bij 'de kweek' wordt haar/schilfer-materiaal op speciale voedingsbodems gebracht die vervolgens gedurende minimaal 10 dagen worden bebroed. Dagelijks wordt gekeken of de typische groei van huidschimmels kan worden waargenomen. Dit kan een dierenarts zelf doen mbv daartoe aangeschafte voedingsbodems, of het monster kan worden opgestuurd naar een extern laboratorium. 

Kennis is voorwaarde

  Welke methode ook wordt gekozen, het is van belang beducht te zijn op foutieve uitkomsten. Het is daarom essentieel dat bij dierenartsenpraktijken die het kweken zelf uitvoeren een protocol aanwezig is waarin de werkwijze en de verantwoordelijkheden staan aangegeven. Wordt het onderzoek uitbesteed dan is de laboratoriumkeuze belangrijk, want zelfs daar is expertise niet altijd voorhanden.

Betrouwbaarheid van het resultaat is essentieel

  Een betrouwbaar resultaat is van groot belang, enerzijds omdat huid-schimmelinfecties bij dieren besmettelijk zijn (ook voor mensen) en anderzijds omdat de behandeling van zo'n infectie belastend is voor het dier en veel energie en tijd vraagt van de eigenaar. En uiteraard moet een behandeling met antimycotica goed gefundeerd zijn. In situaties waar veel dieren bij elkaar zijn, zoals bv catteries en asiels, vormt een 'schimmeluitbraak' een regelrechte ramp voor mens en dier.

  De betrouwbaarheid van het onderzoeksresultaat hangt af van de kwaliteit van het monster en de kennis/kunde en ervaring van de dierenarts of het externe laboratorium. Een kwalitatief goed monster is representatief voor de patient/huidafwijking en bevat voldoende haar-en huidmateriaal. 

Niettemin dient men zich te realiseren dat een testresultaat altijd op basis van een monster -niet het gehele dier- tot stand komt en dat monsters van de huid uitermate variabel en nooit homogeen zijn, in tegenstelling tot bv een bloedmonster.

Gevoeligheid en specificiteit

  Bij diagnostisch onderzoek wordt de betrouwbaarheid van het test-resultaat bepaald door 2 elementen: de gevoeligheid -hoe betrouwbaar is een negatief resultaat- en de specificiteit -hoe betrouwbaar is een positief resultaat-. Een gespecialiseerd laboratorium heeft meer kennis en kunde  dan een praktiserend dierenarts of een algemeen laboratorium. Bij 'de kweek' wordt de 'gevoeligheid' sterk beïnvloed door de mate waarin het monstermateriaal in contact is gebracht met het kweekmedium. Vooral haren zijn wat dat betreft moeilijk te hanteren/manipuleren. De 'specificiteit' hangt af van de expertise van de uitvoerende. De meest gebruikte kweekmedia geven weliswaar een 'kleuromslag' bij groei van huidschimmels, maar dit is niet 100% specifiek waardoor er soms nader microscopisch onderzoek nodig is. Dit laatste blijft in de praktijk nogal eens achterwege omdat de benodigde  kennis ontbreekt. Kortom, 'de kweek' kent onzekerheden.

Kweek kost veel tijd

 Behalve deze onzekerheden is er nog een ander problematisch aspect bij 'de kweek': de traagheid. Huidschimmels groeien -en rijpen- nu eenmaal langzaam en daarom kan het soms wel 3 weken duren voordat een negatief resultaat beschikbaar is. Een betrekkelijk betrouwbare positieve uitslag laat al gauw minimaal 7 dagen op zich wachten, maar vaak duurt het langer. Tot de uitslag beschikbaar is, bestaat er dus onzekerheid  (met alle consequenties). Dit is frustrerend voor alle betrokkenen.

De nieuwe test van VdQd  

 VdQd heeft een test ontwikkeld die bovengenoemde 'onzekerheden' uit de wereld helpt. Het monster is ge-optimaliseerd m.b.v. een speciaal borsteltje, de gevoeligheid en specificiteit zijn maximaal dankzij een unieke lysis- en extractie-methode van het gehele monster gevolgd door een analyse op DNA-niveau met behulp van een zgn real-time PCR. De test is specifiek voor alle voorkomende veterinaire huidschimmels en maakt onderscheid tussen de beide families. En, het uitvoeren van de test kost slechts een paar uur!

Maximale betrouwbaarheid

  Uit een uitgebreid validatie-onderzoek (>200 praktijkmonsters) is gebleken dat de nieuwe test van VdQd even gevoelig is als de kweek uitgevoerd door een expert, terwijl de specificiteit 100% is. Hieruit volgt dat de betrouwbaarheid van deze nieuwe test voor zowel het negatieve als het positieve resultaat maximaal is. NB dit geldt ook voor monsters in het kader van behandelingscontrole.   

VdQd heeft unieke expertise

 VdQd beschikt over unieke expertise op het gebied van de veterinaire huidschimmeldiagnostiek en -behandeling en kan u desgevraagd adviseren (zie: 'Over ons' en 'Vuistregels behandeling' ).